De ware Sinterklaas

Vandaag viert men, in heel Nederland, het Sinterklaasfeest. Sommige christenen zijn hier op tegen omdat het oorspronkelijk een Katholiek feest is. Sinds de Reformatie is dit al een onderwerp. Zelf vind ik het echter beter een Sinterklaas feest te hebben in het begin van december dan tijdens kerst een Kerstman te hebben.

Natuurlijk weten we, als protestantse christenen, zeer goed dat er geen heiligen bestaan, en dat we, tijdens ons “aardse” leven allen zondaars zijn, en dat we maar een Advocaat hebben voor de Vader, Jezus zelf.

Maar wat we vaak vergeten is dat er wel zeker grote mannen (en vrouwen natuurlijk) geleefd hebben. En daarom is het zeker goed om ons hun leven, woorden en daden te herinneren om ons te inspireren en uit te dagen. Als protestantse christenen doen we dat, in zekere zin, al met mannen als Luther en Calvijn. Anderen herinneren zich John Wesley of nog vele anderen. Maar wat we vaak vergeten is dat er heel lang maar een christelijke kerk was, en dat daarom de grote theologen van de katholieke kerk ook van de protestanten zijn. Mannen als Augustinus, Irineus van Lyon, en vele anderen hebben vorm gegeven aan de christelijke theologie. En daarom is het, vind ik, niet verkeert ons te herinneren dat er ooit een Nicolaas bestaan heeft, en dat die een groot voorbeeld voor ons is in zijn naaste liefde.       

Maar waar komt het feest nou eigenlijk vandaan?

Nicolaas van Myra (Grieks: Ἅγιος Νικόλαος Μυριώτης, Agios Nikolaos Myriotis of ( Νικόλαος ὁ Θαυματουργός, Nikolaos o Thaumaturgos, "Nikolaas de Wonderdoener"), Nicolaas van Bari of Nicolaas van Patara (Grieks: Νικόλαος Πάταρα) (geboorte- en sterfjaar onbekend, waarschijnlijk geboren omstreeks 280 te Patara in Lycië en overleden op 6 december in 342 of 352) was in de 4e eeuw bisschop te Myra, de toenmalige hoofdplaats van Lycië in Klein-Azië. Hij werd later heilig verklaard en is de hoofdpersoon in tal van legenden, bijvoorbeeld de Legenda Aurea van de 13e-eeuwse geleerde dominicaan Jacobus de Voragine. Belangrijke elementen van het Sinterklaasfeest gaan op hem terug.

De informatie die over het leven van Sint-Nicolaas beschikbaar is, is waarschijnlijk eerst mondeling overgeleverd en in een later stadium op schrift gesteld. Ze komt uit de verschillende levensverhalen. De belangrijkste Vitae zijn de Vita per Michaelem (de best begrijpelijke) en de Vita per Metaphrasten (de oudste van de twee). In de Vita per Michaelem is de meeste informatie terug te vinden, onder meer de namen van Nicolaas' Lycische ouders zijn er vermeld; ze worden nergens anders aangetroffen.
Uit deze bron komt de informatie dat de jonge Nicolaas in 280 in Patara, niet ver van Myra, het tegenwoordige Demre, in Klein-Azië werd geboren. Volgens de Vita Compilata, een derde vita, was hij kind van welgestelde, zeer gelovige ouders.


Het was al snel duidelijk dat Nicolaas - vernoemd naar zijn oom (waar hij vaak mee verward wordt), bisschop in een naburige gemeente - zijn leven aan de dienst van God zou gaan wijden. Er werd een verband gezien met de Bijbelse figuur Samuel. Nicolaas' moeder kon net als de moeder van Samuel geen kinderen krijgen, en kreeg uiteindelijk een kind in ruil voor de belofte dat het in dienst van God zou treden. Net als Samuel was Nicolaas al op vroege leeftijd geliefd bij de bevolking. Hij begreep snel dat hij een hogere taak te vervullen had (I Samuel 3:20). Samuel was de laatste en belangrijkste der Richteren, die ook koningen zou zalven. Ook hier ligt een overeenkomst, want tijdens Nicolaas' leven zou het christendom in het Romeinse Rijk belangrijk worden.


Volgens de later heilig verklaarde Simeon de Vertaler (in de Vita per Metaphrasten), was Nicolaas een goede leerling, ging hij met regelmaat naar de kerk en was hij - waar nodig - behulpzaam. Al op een leeftijd van 19 jaar werd de jonge Nicolaas door zijn oom, de bisschop, tot priester gewijd en legde hij de kloostergeloften af. Zijn oom sprak de verwachting uit dat Nicolaas zelf óók bisschop zou worden en een leven van verlichting zou leiden. Door zijn strenge discipline inzake de vasten, zijn goede wil en zijn gebeden voor iedereen was hij een voorbeeld voor anderen.

Toen zijn oom een reis maakte naar Jeruzalem, werd de jonge Nicolaas benoemd tot gevolmachtigde in zijn klooster Nieuw Zion. Volgens de overlevering bestuurde hij het klooster zó goed dat het leek alsof de bisschop zelf aanwezig was.

Volgens een verhaal nam Nicolaas in 325 als bisschop deel aan het Concilie van Nicaea. De voornaamste aanleiding tot bijeenroepen van het concilie was de onrust ontstaan door de leer verspreid door Arius.

Hij werd begraven in Myra, waar zijn basiliek nog steeds te bezichtigen is.

De naastenliefde van Sint-Nicolaas

De Legenda Aurea vertelt het verhaal van een arme man, die drie dochters had. In die dagen werd van de vader verwacht, dat hij de toekomstige echtgenoot iets van waarde aanbood: een bruidsschat. Hoe hoger de bruidsschat, des te groter de kans dat een jonge vrouw een goede echtgenoot zou vinden. Zonder bruidsschat was het waarschijnlijk dat de vrouw nooit zou trouwen. Vanwege de armoede van de man waren zijn dochters gedoemd als slaven te worden verkocht. Echter, op drie verschillende gelegenheden verscheen een buidel met goud in het huis, die voorzien waren van een volwaardige bruidsschat. Van de geldbuidels, die door een open raam werden gegooid, wordt gezegd dat ze in de schoenen terecht kwamen die voor de haard stonden te drogen. Soms zijn de geldbuidels weergegeven dan wel geïnterpreteerd als sinaasappels of mandarijnen, hetgeen kan verklaren waarom de Sint uit Spanje komt. Dit verhaal verklaart ook het strooigoed en het zetten van de schoen. Drie zakjes met goud staan symbool voor Sint Nicolaas. Ook de munten van chocolade die vaak deel uitmaken van het strooigoed gaan op dit verhaal terug.

(http://nl.wikipedia.org/wiki/Nicolaas_van_Myra)